valavu yapamwamba yoyendetsera madzi

Bambo Waterman ndi mlendo wakale wa malo osungirako zachilengedwe komanso mlembi wa National Geographic's Atlas of National Parks. Mtsinje wa Noatak umene unasefukirawu uli pachipata chakutali cha Arctic National Park kumpoto chakumadzulo kwa Alaska, ndikukankhira ngalawa yathu kunsi kwa mtsinje ndi kuwomba mphepo. . Chigwacho n’chotambalala kwambiri moti mungasokonezeke ngati mulibe ma binoculars komanso kuona mapu pafupipafupi. Kuti ndipewe kugunda mtsinjewo, ndinayenera kuyang'ana mtsinje waphokosoyo ndi maso akuthwa ndikukweza nkhafi ndi manja onse awiri. masiku atatu), malo aliwonse opezeka msasa adakokoloka ndi dothi ndikunyowetsedwa. Zaka 36 zapita kuchokera pamene ndinatumikira monga wotsogolera pa Mtsinje wa Noatak. Chaka chino, sindinasangalale ndi zikumbukiro zoyandama m'dziko lakutchire lomwe simungaliganizire, koma ndinadabwa ndi momwe kusintha kwanyengo kwasinthiratu zomwe ndimazidziwa kale. Ndakhala ndikukopeka ndi chipululu moyo wanga wonse kuti ndikonzenso zauzimu, motero ndinasankha Noatak ngati ulendo womaliza m'chipululu kuti ndigawane ndi mwana wanga wazaka 15 Alistair ndi banja lina. moto utsi ku Colorado. Ndikuganiza kuti iyi ikhala gawo labwino ku Far North. Ndinadabwa kuti kutentha kunali pafupi ndi madigiri 90 Fahrenheit kwa masiku atatu otsatizana.Nsikidzizi ndi zazikulu modabwitsa.Tinabwera kuno mu August, tikuyembekeza kuti chisanu chomwe chimayamba mwezi umenewo chidzapha mtambo woipa wa udzudzu.Koma kusintha kwa nyengo kwatalika kwa nthawi yaitali. chilimwe ndi kuchedwa kuzizira, kotero timafunikira maukonde amutu ndi mankhwala othamangitsa tizilombo. Ine ndi Alistair timasambira mobwerezabwereza mumtsinje kuti tizizirike. Izi ndizochitika zomwe sindinaganizirepo pa maulendo ambirimbiri opita kumpoto kozizira. Koma m'zaka zisanu ndi chimodzi zapitazi, Alaska inali ndi nyengo yofunda kwambiri. Chiyambireni ulendo wanga woyamba m’magwerowa mu 1982, kutentha kwa Arctic kwakwera ndi madigiri angapo Fahrenheit.Panthaŵiyo, tinali kuvala m’nyengo yozizira m’mlungu woyamba wa August. M'zaka makumi angapo kuchokera pamenepo, dera lino la Alaska lakhudzidwa ndi kutentha kwachilendo ndi moto wolusa. Pamene mphepo yamkuntho inagunda pa August 5, kutentha kunatsika mpaka madigiri 50, ndipo pamene tinachoka ku Arctic Gate ndi kulowa mu Nowatak National Reserve, mvula inagwanso. maekala, ndikupangitsa kukhala malo aakulu kwambiri opanda malire m'dzikoli, kubisala mtsinje waukulu kwambiri wosasinthika. Chimodzi mwa izo ndi kusungunuka kwa madzi oundana, omwe pafupifupi gawo limodzi mwa magawo anayi a dziko lapansi la kumpoto kwa dziko lapansili. kuyikapo kwasonkhezera ndi kukankhira madera akale a zomera kunthaka, kuziziritsa mofulumira ku permafrost chirichonse chisanawole.Chiyambireni kusintha kwa mafakitale, permafrost yakhala ndi mpweya wochuluka kuposa umene anthu anatulutsidwa. Tsopano, zimakhala ngati sipinachi wozizira waikidwa pa khitchini. Pa maulendo a tundra m'ma 1980, mapazi anga anakhala ouma kwambiri; nthawiyi, tidaviika nsapato zathu mobwerezabwereza ndikudutsa mu tundra tonyowa ndi misozi ya permafrost.Phiri pamwambali lilibe matalala.Chipale chofewa pachipata cha North Pole chinatsala pang'ono kutha chaka chonse.Malingana ndi kafukufuku, wa 34 square. Makilomita a chipale chofewa choyera chomwe chinawoneka mu 1985, ma kilomita 4 okha ndi omwe adatsala pofika chaka cha 2017. Pa Noatak, pamene miyala inagwa ndi mchenga kutsanulira mumtsinje, tinayenera kuyendetsa zombo zathu kuzungulira gombe losungunuka. Zosefera zathu zamadzi akumwa zimabwerezabwereza kutsekedwa ndi matope okhetsedwa. Kafukufuku waposachedwapa pa mitsinje ing’onoing’ono ndi mitsinje ya m’derali anapeza kuti kusungunuka kwa madzi oundana kumapangitsa kuti madzi azizizira, zomwe akatswiri a sayansi ya zamoyo amati zingawononge kuberekana kwa nsomba za salimoni. Pamene tikuwuluka, tinawonanso chithaphwi chotchedwa thermokarst chikuthamangira ku tundra yobiriwira. Zimayamba chifukwa cha kusungunuka kwa ayezi pamtunda wosungunuka. Pamene nyengo inayamba kukhala yabwino kwa iwo, zitsamba zamitengo zinasamukiranso chakumpoto ku tundra ndi madera a udzu wochepa. Zitsambazo zimasamutsa kutentha kwa dzuŵa kupyola mu chipale chofeŵa ndi pansi kufika ku permafrost. m’mphepete mwa nyanja ya Noatak, mozunguliridwa ndi mitengo ya birch yofika m’mawondo ndi udzu. Chifukwa chakuti zomera zimapereka mphamvu zambiri komanso malo okhala nyama zakutchire, "Arctic greening" iyi ikusintha chilengedwe chonse.Kukopeka ndi zitsamba zamitengoyi, moose, beaver ndi akalulu a snowshoe tsopano akuyenda kumpoto ndikupangitsa kusintha kwina.Zitsamba zimachepetsanso ndere. chivundikiro, chomwe chili chakudya chofunikira kwa mphalapala zoposa 250,000 zomwe zimadutsa m’derali, zomwe zina zimayenda mtunda wa makilomita 2,700 kupita ndi kuchokera kumalo oberekerako. Ngakhale kuti taona masinthidwe onse, tidaledzeretsabe m’chipululu chakutali choterocho ndi chosayenda kotero kuti paulendo wa makilomita 90, wa masiku asanu ndi limodzi kuchokera ku Nyanja ya Pingo kupita ku Nyanja ya Kavaculak, tinangowona munthu Wina. kenako amamwa chakudya chamadzulo pamene tikupewa dzuŵa lotentha pansi pa raft yothandizidwa. Tinadya blueberries zakutchire. Titatha ola limodzi mumphepo yowomba nyongolotsi paphiri, tinayang'ana chimbalangondo cha grizzly ndi ana ake, osadziwa za kukhalapo kwathu, akusewera. mu tundra. Zonsezi zili choncho chifukwa mbusa wa mphalapala anaweta ana awo kuchokera kumalo oberekera m’chilimwe monga momwe akhala akukhalira kwa zaka masauzande ambiri. koma osakankhana wina ndi mzake, minyewa yawo ndi yowona ngati ma castanets akumveka phokoso, ziboda zawo zidagunda pamwala. Mapakiwa ndi chuma chofunika kwambiri cha demokalase yathu ndipo amaonedwa ngati zipilala za mibadwo yamtsogolo ndi Congress ndi apurezidenti akale.Tsopano akuwonetsa tsogolo la kusintha kwa nyengo, lomwe lafika ku Arctic m'njira yomwe siinayambe yawonekapo m'dziko lozizira. Usiku wina wosagona tulo, ndinazemba kuchoka kwa mwana wanga yemwe anali kuwodzera, ndipo kutuluka muhema wathu, ndikupita ku kuwala kofewa kwapakati pausiku pakati pa usiku, utawaleza unali wokhota ngati mlatho wopatsidwa ndi Mulungu pamtsinje. , ndikungolingalira za ana anga aamuna aŵiri, ndi mmene iwo ndi mbadwa zathu zonse adzayang’anizana ndi kusatsimikizirika kwa kutenthedwa kwa dziko lapansi. Jon Waterman ndi mlembi wakale wa National Park Atlas of National Geographic. The Times yadzipereka kufalitsa makalata osiyanasiyana kwa mkonzi.Tikufuna kumva maganizo anu pa izi kapena nkhani zathu zilizonse.Nawa maupangiri.Iyi ndi imelo yathu: letters@nytimes.com.